Mieczysław Król

---

Życiorys

W 1944 roku Mieczysław Król zakończył naukę w Szkole Handlowej mieszczącej się w Nowym Targu. W gronie nauczycieli, którzy go kształcili, był między innymi grafik prof. Józef Mroszczak. Następnie, w 1948 roku, zdał egzamin dojrzałości i zainicjował swoje studia na Wydziale Architektury Akademii Górniczo-Hutniczej. Od 1952 roku rozpoczął pracę w zawodzie architekta, a także stał się członkiem SARP, Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej.

W 1954 roku obronił swoją pracę dyplomową, po czym podjął pracę jako projektant w biurze architektonicznym Miastoprojektu z siedzibą w Katowicach. W roku 1963 rozpoczął karierę dydaktyczną, zatrudniając się na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej. Już trzy lata później mianowano go nauczycielem akademickim, w szczególności w Katedrze Projektowania Urbanistyczno-Architektonicznego.

W 1966 roku Mieczysław Król został członkiem Rady Naukowej Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, a w 1969 roku złożył pracę doktorską w Katedrze Projektowania Budynków Mieszkalnych i Usługowych w ramach Wydziału Budownictwa Przemysłowego i Ogólnego Politechniki Śląskiej. Promotorem jego pracy był prof. Zygmunt Majerski, dzięki czemu uzyskał tytuł doktora nauk technicznych.

W 1976 roku uzyskał tytuł rzeczoznawcy SARP, szczególnie w dziedzinie planów realizacyjnych budownictwa mieszkaniowego oraz obiektów użyteczności publicznej. Od 1977 roku piastował funkcję wykładowcy oraz docenta na Politechnice Śląskiej. Po uzyskaniu stopnia profesora nadzwyczajnego, objął urząd zastępcy dyrektora Instytutu Architektury i Urbanistyki, który zajmował w latach 1978–1979.

W kolejnych latach pełnił funkcję zastępcy kierownika Katedry Projektowania Architektonicznego. W 1981 roku, przez trzy lata, zarządzał Zakładem Projektowania Architektury Mieszkaniowej i Usługowej na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, a w 1984 roku został członkiem Wojewódzkiej Rady Plastyki w Katowicach. W 1988 roku otrzymał patent nr 143005 na sposób formowania pasmowej zabudowy mieszkaniowej, a trzy lata później awansował na profesora nadzwyczajnego.

Dorobek architektoniczny (realizacje)

Rok 1955 przyniósł szereg ważnych realizacji architektonicznych. Wśród nich warto wyróżnić budynek wielorodzinny przy ulicy Jana III Sobieskiego 22 w Sosnowcu, którego zakończenie miało miejsce w 1957 roku. Kolejną istotną inwestycją był projekt osiedla mieszkaniowego w Pszowie, którego realizacja miała miejsce w 1958 roku, a jego współautorem był Stanisław Kwaśniewicz.

Rok 1956 to czas konstrukcji zespołu budynków wielorodzinnych w Katowicach, znanym jako osiedle Koszutka, oddane do użytku w 1959 roku. W tym roku został także zrealizowany Kościół św. Ducha w Chorzowie, zakończony w 1963 roku, przy współpracy Jerzego i Zygmunta Winnickich.

W 1957 roku zaprezentowano wielorodzinny budynek galeriowy w Katowicach, którego budowa zakończyła się w 1962 roku.

W 1958 roku zrealizowane zostały kolejne ważne projekty, w tym zespół budynków wielorodzinnych znany jako „Blok Zachód”, zlokalizowany przy alei Wojciecha Korfantego w Katowicach z 1960 roku, a także wielorodzinny budynek mieszkalno-usługowy przy ulicy Bielskiej w Katowicach, oddany do użytku w 1961 roku.

Rok 1959 przyniósł prace związane z zabudową placu Grunwaldzkiego w Katowicach, zrealizowaną w 1961 roku. Powstały także wielorodzinne budynki mieszkalno-usługowe w Katowicach-Ligocie, a ich budowa zakończyła się również w 1961 roku. W tym samym czasie do użytku oddano zespół budynków wielorodzinnych u zbiegu alei Wojciecha Korfantego i Katowickiej w Katowicach, którego zakończenie miało miejsce w 1966 roku. Wspólnie z Jurandem Jareckim zrealizowano wieżowiec u zbiegu alei Wojciecha Korfantego i Katowickiej, oddany w 1961 roku.

Rok 1960 rozpoczął się od budowy Kościoła Dobrego Pasterza w Świętochłowicach-Chropaczowie, którego realizacja miała miejsce w 1960 roku. Po tragicznym pożarze w 1975 roku, obiekt został odbudowany na podstawie projektu Franciszka Klimka. W 1963 roku oddano do użytku wielorodzinne budynki mieszkalne przy ulicy Konstantego Ordona w Katowicach, a także zabudowę osiedla „Ratusz II” w Sosnowcu, zakończoną w tym samym roku.

W 1961 roku zrealizowano zespół 14-piętrowych budynków mieszkalnych przy ulicy Konstantego Ordona w Katowicach, którego zakończenie miało miejsce w 1966 roku. Kolejną inwestycją były budynki wielorodzinne w osiedlu Czerwone Zagłębie w Sosnowcu, zrealizowane w 1967 roku. Warto również wspomnieć o budynku mieszkalnym na osiedlu Giszowiec w Katowicach, który zakończono w 1965 roku.

Rok 1962 przyniósł wielorodzinny budynek punktowy przy ulicy Jordana w Katowicach, którego realizacja przewidziana była na 1970 rok. W 1963 roku zaprezentowano projekt osiedla „Śródmieście-Zachód” w Katowicach, za który przyznano nagrodę realizacyjną. Oddano także zespół wielorodzinnych budynków w centrum osiedla Ligota w Katowicach, którego realizacja miała miejsce w 1964 roku.

Rok 1964 to czas, kiedy rozpoczęto budowę Superjednostki w Katowicach, której realizacja zakończyła się w 1968 roku. Rok 1965 zaowocował projektem Urzędu Stanu Cywilnego, znanego jako Pałac Ślubów w Katowicach, który został zrealizowany w 1968 roku, jednak zburzony w 2011 roku.

Rok 1966 przyniósł zakończenie prac nad wnętrzami domu wczasowego Petrochemii Płock w Ustroniu-Jaszowcu. Warto także zauważyć, że w tym roku przyznano III nagrodę w konkursie Towarzystwa Urbanistów Polskich na fragment Śródmieścia Krakowa, a współautorami projektu byli Waldemar Wszołek, Marian Zawiła oraz Jacek Preis.

Rok 1968 to czas powstania Kościoła Dobrego Pasterza w Łagiewnikach Wielkich, którego realizacja miała miejsce w 1969 roku, a jednym z współautorów był Kazimierz Sołtykowski.

Rok 1969 zaznaczył się budową Kombinatu handlowo-gastronomicznego „Centrum” w Katowicach, której projekt wnętrz zakończono w 1971 roku, a samo wykonanie miało miejsce w 1973 roku.

Na rok 1970 przypada realizacja Domu Handlowego „Junior” w Katowicach, którego projekt wnętrz zrealizowano w 1972 roku, a budowę zakończono w 1975 roku.

Rok 1972 wniósł rozbudowę kościoła św. Jacka w Katowicach-Ochojcu, która obejmowała projekt wnętrz z 1973 roku, a zakończenie realizacji miało miejsce również w 1973 roku, przy współpracy Kazimierza Sołtykowskiego.

W 1973 roku zrealizowano wyposażenie i aranżację wnętrza Katedry Chrystusa Króla w Katowicach. Elementy rzeźbiarskie stworzył Jerzy Egon Kwiatkowski, a realizacja zakończona została w 1987 roku.

W tym samym okresie powstały projekty indywidualnych domów, w tym znany dom dla Stanisława Hadyny, usytuowany w Wiśle na stoku Bukowej.

W roku 1974 zrealizowano Pomnik Powstańców Śląskich na placu Wojciecha Korfantego w Wodzisławiu Śląskim, który miał swoje elementy rzeźbiarskie stworzone przez Jerzego Egona Kwiatkowskiego, a realizacja miała miejsce w 1975 roku. Ponadto, zrealizowano zespół sakralny Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła w Jastrzębiu-Zdroju, którego projekt wnętrz wykonano w 1975 roku przy współpracy Kazimierza Sołtykowskiego.

W 1977 roku powstało studium kształtowania urbanistyczno-architektonicznego dla Sławkowa, które uwzględniało historyczny układ zabudowy. Prace koordynowały Elżbieta Szponar-Regulska oraz A. Pietras. W roku 1980 przeprowadzono modernizację kaplicy i głównego wejścia w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Katowicach, a realizacja miała miejsce w 1981 roku.

W 1984 roku zrealizowano zespół sakralny parafii Miłosierdzia Bożego w Jastrzębiu-Zdroju, którego zakończenie miało miejsce w 1994 roku, a współczesnym współautorem tego projektu był Rafał Król. Na rok 1990 przypadł projekt koncepcyjny ośrodka rehabilitacyjnego dla osób niepełnosprawnych w Jastrzębiu-Zdroju, co było kolejnym ważnym krokiem w pracy Mieczysława Króla.

Ostatnią realizacją, z którą związany był architekt, był projekt koncepcyjny rewaloryzacji oraz modernizacji Domu Handlowego „Junior” w Katowicach, który trwał do 1998 roku.

Prace naukowe

W niniejszym opracowaniu przedstawione zostaną dokonania naukowe Mieczysława Króla, które obejmują szeroką gamę tematów związanych z architekturą oraz urbanistyką, szczególnie w kontekście wyzwań środowiskowych i społecznych.

• – 1969: Projektowanie architektoniczne wielorodzinnych budynków mieszkalnych na terenach zagrożonych szkodami górniczymi, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej – Zeszyt 25, Ochrona Terenów Górniczych nr. 10/1969,
• – 1972: Wpływ zanieczyszczenia powietrza na projektowanie architektoniczne zespołów i budynków mieszkalnych na terenach uprzemysłowionych (zastosowanie środków ochrony biernej), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej – Zeszyt 28,
• – 1975: Kształtowanie wież mieszkalnych na terenach podlegających wpływom eksploatacji górniczej – praca przedstawiona w PAN oddział Katowice,
• – Intensyfikacja zabudowy w procesach modernizacyjnych centrów miast śląskich – praca przedstawiona na spotkaniu PAN w Zabrzu,
• – 1976: Poszukiwanie koncepcji przebudowy starych bloków zabudowy śródmiejskiej, Informator Wojewódzkiego Zarządu Rozbudowy Miasta i Osiedli Wiejskich w Katowicach nr. 2,
• – Próba koncepcji przebudowy starych bloków zabudowy śródmiejskiej; Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej – Zeszyt 476 – praca przedstawiona na Śląskiej Komisji Urbanistyki i Architektury PAN oddział w Katowicach,
• – Koncepcja przebudowy starych bloków zabudowy śródmiejskiej Katowic i innych miast śląskich, Rocznik Katowicki 1976,
• – Przydatność podziału strefowego starych międzyulicznych bloków śródmiejskich dla prowadzenia kompleksowych operacji modernizacyjnych – praca przedstawiona na spotkaniu PAN w Zabrzu,
• – 1978: Czy można uniknąć uniformacji przestrzeni? – referat na I Ogólnopolskim Konserwatorium PAN w Krakowie-Mogilanach,
• – Metoda podziału strefowego międzyulicznego bloku zabudowy śródmiejskiej i jej zastosowania w procesie rewaloryzacji centrów miast śląskich – opracowanie dla Wojewódzkiego Biura Projektów w Katowicach,
• – 1979: Wybrane zagadnienia modernizacji istniejącej tkanki zabudowy terenów centralnych miast śląskich – komisja Urbanistyki i Architektury PAN oddział Katowice,
• – Modyfikacja programu nauczania w Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej,
• – 1980: Kształcenie architekta – wstępne założenia modyfikacji programu nauczania na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, Zeszyty Komisji Urbanistyki i Architektury PAN oddział Katowice,
• – Poszukiwania koncepcji przebudowy starych bloków zabudowy śródmiejskiej, synteza praca zbiorowa PAN, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska i Politechniki Śląskiej,
• – Modernizacje dwóch kwartałów śródmieścia Katowic (projektowe koncepcje programowo przestrzenne) – opracowanie wdrożeniowe pracy z 1978 na potrzeby Wojewódzkiego Biura Projektów w Katowicach,
• – O problemie formy w terenach górskich na przykładzie Podhala, Zeszyty Problemowe ZG SARP w Tucznie,
• – 1981: Problem racjonalnego kształtowania dachu w terenach górskich na przykładzie regionu Podtatrza; projekty zrealizowane w Brennej i Ustroniu-Jaszowcu w 1982,
• – 1982: O potrzebie poszukiwań urbanistyczno-architektonicznych rozwiązań budynków i ich zespołów dostosowanych do warunków środowiskowych Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, Zeszyty Naukowe Urbanistyki i Architektury PAN oddział Katowice,
• – 1983: Referat o kształceniu architektów na Politechnice Śląskiej na Międzynarodowym Sympozjum „Architektura-Kształcenie-Zawód” na Politechnice Łódzkiej,
• – 1985: Normatyw Śląski – propozycja standardu powierzchniowego mieszkań w budynkach wielorodzinnych Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego na lata 1986-1999; Komunikat Komisji Urbanistyki i Architektury PAN oddział Katowice,
• – Piękno architektury a środowisko – wykład na Seminarium I Biennale Architektury w Katowicach,
• – Projektowanie zespołów i budynków na terenach objętych eksploatacją górniczą na przykładzie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, Śląski Kwartalnik Urbanistyki i Architektury PAN oddział Katowice,
• – Obiekty i osiedla mieszkaniowe w dostosowaniu do specyficznych warunków aglomeracji przemysłowych z wyszczególnieniem GOP, Synteza dla Instytutu Podstaw Inżynierii Środowiska,
• – 1986: Jakość środowiska podstawą jakości mieszkania, Śląski Kwartalnik Urbanistyki i Architektury PAN oddział Katowice,
• – 1987: Szklane domy – w poszukiwaniu ekoarchitektury, komunikat na Sesji Naukowej Politechniki Śląskiej,
• – Wpływ zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego na kształtowanie budynków i zespołów mieszkaniowych na terenach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, PAN oddział Katowice, opublikowane przez Ossolineum.

Nagrody i odznaczenia

Mieczysław Król, znany ze swoich licznych osiągnięć, został uhonorowany różnymi nagrodami oraz odznaczeniami w trakcie swojej kariery. Oto zestawienie najważniejszych z nich:

• indywidualna nagroda III stopnia Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Techniki, przyznana za osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej w 1979 roku,
• Krzyż Orderu Pro Ecclesia et Pontifice, którego laureatem został w 1983 roku,
• Nagroda Województwa Katowickiego za całokształt twórczości architektonicznej w 1984 roku,
• Nagroda Politechniki Śląskiej za szczególne zasługi dla uczelni, również w 1984 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, odznaczenie, które otrzymał w 1986 roku,
• Nagroda MEN III stopnia, indywidualna, przyznana z tytułu osiągnięć naukowych w 1989 roku.

---

Oceń: Mieczysław Król

---