Równia Szaflarska to istotny obszar miasta Nowego Targu, położony w malowniczym województwie małopolskim, które należy do powiatu nowotarskiego. Jest to miejsce, gdzie można dostrzec intensywny rozwój budownictwa wielorodzinnego, co czyni go jednym z kluczowych regionów mieszkalnych w tej części Polski.
Warto zauważyć, że Równia Szaflarska, jako część Nowego Targu, przyczynia się do dynamicznego rozwoju całego miasta, oferując różnorodne opcje dla mieszkańców oraz inwestorów.
Nazwa
Równia Szaflarska
W języku gwary podhalańskiej termin „równie” lub „równia” odnosi się do rozległej, płaskiej przestrzeni, zazwyczaj pozbawionej drzew. Takie pojęcie można spotkać chociażby w kontekście Równi Krupowej z Zakopanego. Słowo „Równia” w nazwie Równi Szaflarskiej ma natomiast bezpośredni związek z leżącą w pobliżu wsi Szaflary.
Warto zaznaczyć, że na Równi Szaflarskiej popularnie używana jest nazwa „Bloki”. Termin ten zyskał na znaczeniu w lokalnej prasie, gdzie często odnosi się do tej specyficznej lokalizacji.
Położenie
Równia Szaflarska jest częścią południową Nowego Targu, znajdującą się w malowniczym województwie małopolskim.
Obszar ten leży na wysokości od 585 do 627 m n.p.m. i jest usytuowany między ulicą Krakowską, która jest częścią drogi krajowej nr 47, znanej jako zakopianka, a korytem rzeki Biały Dunajec.
Na południu Równia Szaflarska rozciąga się aż do granic miasta, natomiast od strony północnej ograniczona jest przez Aleję Tysiąclecia. Rejon ten zamieszkuje około 16 000 osób, a na jego terenie dominuje budownictwo wielorodzinne.
Obszar ten ma dobre połączenia komunikacyjne, z dostępem do autobusów kierujących się do centrum Nowego Targu, na dworzec autobusowy oraz do Boru, a także do północnych części miasta, w tym do Kowańca.
Historia
Przed II wojną światową, obszar Równi Szaflarskiej był w przeważającej mierze wykorzystany jako pola uprawne. Wówczas wytyczono jedynie kilka dróg, które są obecnie znane jako ulice Na Równi, Szaflarska, Ku Studzionkom oraz Podtatrzańska. Wzdłuż tych dróg znajdowało się zaledwie kilkanaście zabudowań.
Po zakończeniu wojny, świat polityczny uległ znacznym zmianom, które wpłynęły na rozwój okolicy. W 1955 roku zainaugurowano działalność Nowotarskich Zakładów Obuwia, które później przekształciły się w Nowotarskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Podhale”. Ten krok przyczynił się do gwałtownego napływu ludności do Nowego Targu. Na początku lat pięćdziesiątych miasto miało około 12 tysięcy mieszkańców, którzy w dużej mierze zamieszkiwali w niewielkich domach drewnianych oraz kamienicach ulokowanych głównie w Rynku i w sąsiednich ulicach.
W początkowym etapie, pracownicy zakładów byli przymusowo dokwaterowywani w istniejących budynkach, co prowadziło do znacznych niedoborów mieszkań. Budownictwo komunalne, zlokalizowane na osiedlu Świerczewskiego (obecnie Topolowe), nie było w stanie sprostać rosnącej liczbie mieszkańców. W rezultacie podjęto decyzję o budowie nowych obiektów, które miały powstać najpierw na osiedlu Bór oraz przy ulicy Królowej Jadwigi.
Pierwszy wielorodzinny budynek na terenie Równi Szaflarskiej został wzniesiony w 1960 roku, przy Alei Tysiąclecia 40. W przeciwieństwie do wcześniejszych budowli na osiedlu Bór i ul. Królowej Jadwigi, które powstawały w technologii tradycyjnej, budynki w Równi Szaflarskiej wybudowano w nowoczesnej technologii KDK, zwanej potocznie „płytami żerańskimi”. Ta metoda pozwalała na znacznie szybszą realizację projektów budowlanych.
Do 1972 roku na zachodniej stronie ul. Szaflarskiej zbudowano ponad 20 budynków wielorodzinnych, a także Szkołę Podstawową nr 2, Technikum Mechaniczne, przedszkole oraz kilka sklepów.
W latach 1973–1982 na wschodniej stronie ul. Szaflarskiej kontynuowano budowę kolejnych budynków mieszkalnych, wykorzystując innowacyjną technologię OWT, znaną jako „wielka płyta”. W tym okresie powstało także osiedle domów jednorodzinnych (osiedle Witosa), a także nowe drogi, węzeł cieplny, apteka oraz przychodnia. Dodatkowo, w latach 1976–1978 zrealizowano budowę pawilonu handlowo-usługowego z klubem osiedlowym, który obecnie jest znany jako Spółdzielczy Dom Kultury.
Na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, branża budowlana natknęła się na liczne trudności, przede wszystkim z powodu braków materiałowych. Ponadto, system OWT okazał się niewłaściwy dla specyficznych warunków Podhala. Proces pozyskiwania terenów pod budownictwo mieszkalne odbywał się na zasadzie przymusowych wywłaszczeń, co rodziło napięcia pomiędzy rodowitymi mieszkańcami Nowego Targu a napływową ludnością bloków. Aleja Tysiąclecia stała się symboliczną granicą pomiędzy dwoma grupami mieszkańców miasta.
Pod koniec PRL-u miało miejsce spowolnienie oddawania w użytkowanie nowych budynków wielorodzinnych. W połowie lat 80. zbudowano zespół handlowo-usługowy na pl. Evry, a w 1988 roku oddano do użytku nową Szkołę Podstawową nr 11. Główne zmiany ustrojowe spowodowały zaniechanie realizacji wielu projektów budowlanych, w tym planowanej budowy basenu przy Szkole Podstawowej nr 11, a także przedszkola, żłobka oraz przychodni przy ul. Szaflarskiej. Zaniechano również budowy nowej centralnej ciepłowni z zaplanowanym ponad 70-metrowym kominem.
Po dłużej przerwie, w 2007 roku, dzięki rozpoczęciu inwestycji przez prywatnego inwestora, ruszyła budowa nowego osiedla wielorodzinnego – Polany Szaflarskiej, która została zakończona w 2011 roku. W tym samym roku ukończono również kościół św. Jana Pawła II, będącym pierwszym w Europie kościołem pasywnym. W latach 2011–2014 zrealizowano budowę basenu przy pl. Evry.
W 2021 roku rozpoczęła się budowa nowego odcinka ul. Sikorskiego, która ma pełnić rolę wschodniej obwodnicy Nowego Targu. Natomiast w 2022 roku zakończono budowę bloku mieszkalnego w ramach rządowego programu Mieszkanie Plus.
Obiekty
W rejonie ulicy Szaflarskiej 94 znajduje się kapliczka Niepokalanego Poczęcia NMP, która została wpisana do rejestru zabytków. To miejsce z pewnością przyciąga uwagę historyków oraz turystów. Również strefa aktywnego wypoczynku, znana jako Nowotarska Strefa Relaksu, leży nad Białym Dunajcem. To przedsięwzięcie zostało zrealizowane w ramach budżetu obywatelskiego w roku 2016.
Niestety, Strefa Relaksu jest obecnie zagrożona planami budowy południowej obwodnicy Nowego Targu, co rodzi obawy o przyszłość tego cennego miejsca. W okolicy tej można również znaleźć nową kładkę pieszo-rowerową, która wznosi się nad Białym Dunajcem i prowadzi do lotniska oraz Boru na Czerwonem. Kładka ta została wzniesiona w latach 2008–2010, co czyni ją nową atrakcją dla odwiedzających ten region.
Warto zaznaczyć, że w 2021 roku przy ul. Sikorskiego powstało miasteczko komunikacyjne, które ma na celu edukację w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także zapewnienie troche zabawy najmłodszym.
Sport
W Równi Szaflarskiej aktywność sportowa ma szczególne znaczenie. Miejska Hala Sportowa „Gorce” zlokalizowana przy Alei Tysiąclecia to miejsce, w którym odbywają się różnorodne wydarzenia sportowe.
Obiekt ten oferuje boiska do gry w różne dyscypliny, stadion lekkoatletyczny, a także korty tenisowe, które cieszą się dużym zainteresowaniem wśród lokalnych mieszkańców oraz turystów.
Dla miłośników sportów zimowych przygotowano trasy do narciarstwa biegowego, które umożliwiają aktywne spędzanie czasu w malowniczej okolicy.
Oceń: Równia Szaflarska