Józef Fryźlewicz, urodzony 1 marca 1932 roku w Nowym Targu, jest postacią o bogatym dorobku artystycznym. Był nie tylko aktorem, lecz także uzdolnionym poetą, prozaikiem oraz dramatopisarzem. Jego twórczość przyczyniła się do wzbogacenia polskiej kultury, a jego osiągnięcia pozostają znaczące w historii sztuki teatralnej i literackiej.
Fryźlewicz zmarł 17 sierpnia 2018 roku w Konstancinie-Jeziornie, pozostawiając po sobie trwały ślad w sercach tych, którzy mieli przyjemność obcować z jego sztuką.
Życiorys
W latach 1952–1953 Józef Fryźlewicz podjął studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie, a następnie, w okresie 1953–1954, kontynuował kształcenie na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po ukończeniu nauki, przez pewien czas pracował jako instruktor kulturalny w domu kultury znajdującym się w Nowym Targu. W 1959 roku ukończył studia na Wydziale Aktorskim łódzkiej filmówki, a w tym samym roku zadebiutował na scenie teatralnej.
Największą część swojej kariery artystycznej Fryźlewicz związał ze scenami warszawskimi, choć od 1995 roku pozostawał bez etatu. Jego talent i zaangażowanie zaowocowały licznymi nagrodami zdobytymi za niezapomniane role teatralne, w tym m.in. na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych, gdzie otrzymał wyróżnienie za swój występ jako Konrad w „Wyzwoleniu” S. Wyspiańskiego oraz jako Hrabia w „Nie-Boskiej komedii” Z. Krasińskiego. W swoim dorobku artystycznym miał ponad 100 ról, zarówno w filmach, jak i w Teatrze Telewizji. Piastował również rolę autora sztuk teatralnych, wierszy oraz opowiadań, które ukazywały się w czasopismach kulturalnych.
W 2015 roku Fryźlewicz wydał książkę wspomnieniową zatytułowaną Pamiętam… Listy do Marka w wydawnictwie „Zachylina”. Jego twórczość literacka obejmowała również dzieło pt. Ja, Zgryźlewicz. Prywatnie był żonaty z aktorką i poetką Barbarą Zgorzelewicz. Para doczekała się syna, Marcina Fryźlewicza, który pracuje jako prawnik w Biurze Analiz Sejmowych w Kancelarii Sejmu. W rodzinie artysty był również bratankiem Marka Fryźlewicza (ur. 1960, zm. 2020), który pełnił funkcję burmistrza Nowego Targu. Fryźlewicz nosił przydomek „Maziorz”.
Józef Fryźlewicz zmarł 17 sierpnia 2018 roku w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. Dwa tygodnie później, 31 sierpnia 2018, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Teatr
Józef Fryźlewicz miał niezwykle bogatą karierę teatralną, która obejmowała wiele znaczących scen w Polsce. Jego pierwsze doświadczenia artystyczne związane były z Teatrem im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, w którym pracował w latach 1959–1961. Następnie, w okresie 1961–1963, związany był z Lubuskim Teatrem im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze.
W kolejnych latach artysta kontynuował swoją karierę w prestiżowych placówkach, takich jak Teatr Polski w Poznaniu (1963–1966) oraz Teatr Ludowy w Krakowie (1966–1968). Jego inne istotne występy miały miejsce w Teatrze Śląskim (1968–1969) i Teatrze Narodowym w Warszawie (1969–1972).
W trwającej wiele lat karierze, Fryźlewicz także współpracował z Teatrem Współczesnym w Warszawie (1972–1978) oraz Teatrem na Woli (1978–1982). Dodatkowo, przez kilka lat związany był z Teatrem Rozmaitości w Warszawie (1982–1986), Teatrem Na Targówku (1986–1988) i Teatrem Popularnym (1988–1989).
Ostatnie lata jego kariery spędzone były w Teatrze Polskim im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy (1989–1995), gdzie pełnił funkcję specjalisty do spraw wymowy. Ta różnorodność doświadczeń w różnych teatrach świadczy o jego wszechstronności oraz głębokiej pasji do sztuki teatralnej.
Teatr Tv
– Prymas w Komańczy Scena Faktu, reżyseria Paweł Woldan (2010) – w roli ojca kardynała Wyszyńskiego.
– Mojżesz i Katarzyna J. Godlewskiej, reżyser A. Drabiński (1998) – w postaci dziadka Mojżesza.
– Ksiądz Marek J. Słowackiego, w reżyserii K. Nazara (1997) – odgrywa Marszałka.
– Król Maciuś Pierwszy autorstwa J. Korczaka, reżyseria F. Zylber (1997) – w roli ministra oświaty.
– Promieniowanie ojcostwa według K. Wojtyły, reżyser A.M. Marczewski (1983) – postać Adama.
– Lato autorstwa T. Rittnera, w reżyserii S. Hebanowskiego (1980) – gra doktora.
– Okup dla wszystkich według J. Hena, reżyseria Z. Wardejn (1978) – rola Pietro.
Filmografia
Filmografia Józefa Fryźlewicza jest bogata i różnorodna, ukazując jego talent aktorski przez wiele lat. Poniżej przedstawiamy szczegółowy zestaw jego ról w filmach i serialach:
- – Niania (odc. 22) (2006), reż. J. Bogajewicz – Stanisław,
- – Kto nigdy nie żył… (2006), reż. A. Seweryn – proboszcz,
- – Plebania (2005) – Wiciak,
- – Twarze i maski (2000) – ksiądz,
- – Pan Tadeusz (1999), reż. A. Wajda – Karol Kniaziewicz,
- – Bar „Atlantic” – serial TV (1996), reż. Janusz Majewski – Stopka,
- – Siwa legenda (1991), reż. B. Poręba – kanclerz,
- – Żelazną ręką (1989), reż. R. Ber – Gosławski,
- – Pole niczyje (1988), reż. J. Błeszyński – Szczęsny,
- – Mistrz i Małgorzata (1988), reż. M. Wojtyszko – Arkadiusz Semplejarow, widz w teatrze „Variete”,
- – Śmieciarz (1987) – mecenas Przełęcki (odc. 1),
- – Tumor Witkacego (1985), reż. G. Dubowski – Tadeusz „Boy” Żeleński,
- – Przyłbice i kaptury (1985), reż. M. Piestrak – Johann Vogelweder, brat Petera,
- – Mrzonka (1985), reż. J. Majewski – Jan Galica z Szaflar,
- – Klejnot wolnego sumienia (1981), reż. G. Królikiewicz – biskup Krasiński,
- – Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (1981) – Karol Libelt (odc. 4 i 5),
- – Królowa Bona (1980), reż. J. Majewski – Seweryn Boner, bankier królewski,
- – Polonia Restituta (1980), reż. B. Poręba – Roman Dmowski,
- – Dyrygent (1979), reż. A. Wajda – wojewoda,
- – Znaki zodiaku (1978), reż. G. Zalewski – docent, wykładowca Magdy,
- – Somosierra. 1808 (1978), reż. L. Smolińska i M. Sroka – Józef Bonawentura Załuski,
- – Test pilota Pirxa (1978), reż. M. Piestrak – obrońca Pirxa na rozprawie,
- – Tańczący jastrząb (1977), reż. G. Królikiewicz – Kinol,
- – Raszyn. 1809 (1977), reż. L. Smolińska i M. Sroka – Jan Henryk Dąbrowski,
- – Pasja (1977), reż. S. Różewicz – Teofil Wiśniewski, prezes trybunału w Galicji,
- – Granica (1977), reż. J. Rybkowski – Antoni, inspektor policji,
- – 07 zgłoś się (1976), reż. K. Szmagier – Oleszuk, uczestnik napadu na jubilera,
- – Cafe pod Minogą (1959), reż. B. Brok – gestapowiec.
Przypisy
- Zmarł Marek Fryźlewicz, były burmistrz Nowego Targu. podhale24.pl, 13.05.2020 r. [dostęp 03.11.2021 r.]
- Odszedł Aktor i nowotarżanin. nowytarg24.tv, 19.08.2018 r. [dostęp 31.08.2018 r.]
- Józef Fryźlewicz spocznie na Starych Powązkach w Warszawie. onet.pl, 31.08.2018 r. [dostęp 31.08.2018 r.]
- Zmarł aktor Józef Fryźlewicz. podhale24.pl, 18.08.2018 r. [dostęp 20.08.2018 r.]
- Nie żyje Józef Fryźlewicz. tvn24.pl, 17.08.2018 r. [dostęp 19.08.2018 r.]
- Józef Fryźlewicz. nekrologi.wyborcza.pl, 28.08.2018 r. [dostęp 28.08.2018 r.]
- Zmarł Józef Fryźlewicz. Miał 86 lat. niezależna.pl, 17.08.2018 r. [dostęp 17.08.2018 r.]
- a b c Józef Fryźlewicz: Nowy Targ mnie dopadł…. regionpodhale.pl, 25.06.2015 r. [dostęp 19.08.2018 r.]
- Marek Fryźlewicz, burmistrz Nowego Targu. nowytarg.naszemiasto.pl, 02.10.2014 r. [dostęp 19.08.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Bartłomiej Topa | Maria Alkiewicz | Michał Rekucki | Stanisław Jaskułka (aktor) | Zygmunt Lubertowicz | Karol Kostur | Michał Gołębiowski | Janusz Michał Różański | Piotr Cyrwus | Ryszard Krzywka | Grzegorz Klaman | Michał Balicki | Halina Bartoszek | Wojciech Wiercioch | Hipolit Lipiński (malarz) | Joanna Kuberska | Władysław Markocki | Józef Mroszczak | Bartłomiej Kurzeja | Zofia KilanowiczOceń: Józef Fryźlewicz