Jadwiga Apostoł

---

Życiorys

Młodość

Jadwiga Apostoł przyszła na świat w rodzinie Wincentego Apostoła, który pełnił funkcję organisty w parafii św. Katarzyny w Nowym Targu, oraz Magdaleny Czubernat. Mieszkali w domu usytuowanym przy ulicy Królowej Jadwigi 19, gdzie spotykali wielu wybitnych gości, jak Wincenty Witos, Józef Haller, Feliks Nowowiejski, Władysław Orkan czy Jan Kasprowicz. W 1932 roku ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Nowym Targu, a już w tym samym roku zaczęła pracować jako nauczycielka w przyklasztornej szkole podstawowej, która była zarządzana przez Siostry Nazaretanki w Nowogródku.

II wojna światowa

Konfederacja Tatrzańska

W momencie wybuchu drugiej wojny światowej, wspólnie z matką, zorganizowała punkt przerzutowy, który umożliwił nielegalne przeprowadzanie osób przez granicę na Słowację. Od 1939 do maja 1940 roku udało się w ten sposób uratować ponad 60 ludzi. W czasach niemieckiej okupacji Podhala, Jadwiga Apostoł miała zaszczyt być współzałożycielką Konfederacji Tatrzańskiej. Organizacja ta borykała się z ideą Goralenvolku oraz sprzeciwiała się germanizacji polskich górali. Jednak na początku 1942 roku Gestapo zaczęło działania przeciwko organizacji, a wielu jej liderów zostało aresztowanych i osadzonych w obozach.

Pobyt w obozach koncentracyjnych

Początkowo udało jej się uniknąć aresztowania, uciekając do wsi Więciórka, gdzie ukrywała się w gospodarstwie rodziny Słoninów. Niestety, podczas letniej nocy w 1942 roku, została aresztowana wspólnie z Tadeuszem Popkiem, innym działaczem Konfederacji Tatrzańskiej. Została przewieziona do Hotelu „Palace” w Zakopanem, siedziby Gestapo, gdzie przez trzy miesiące była poddawana torturom. Następnie osadzono ją w obozie Auschwitz, gdzie otrzymała numer obozowy 26273. W dniu 18 stycznia 1945 roku uczestniczyła w przerażającym marszu śmierci w kierunku Wodzisławia Śląskiego, z którego trafiła do obozu w Malchow, położonym niedaleko Ravensbrück. Udało jej się uciec podczas transportu, gdy przenoszono ją z obozu Malchow do obozu w Lipsku.

Okres powojenny

Represje

Po zakończeniu wojny, Jadwiga wróciła do Nowego Targu, jednak w 1949 roku została aresztowana na polecenie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem działalności konspiracyjnej. Została skazana na pięć lat więzienia, ale szybko zwolniono ją w ramach ogłoszonej amnestii. Po opuszczeniu zakładu karnego, wróciła do swojego rodzinnego miasta, lecz ze względu na presję ze strony lokalnych władz, musiała emigrować do Szczecina, gdzie przez wiele lat prowadziła swoje życie.

Ostatnie lata życia

Między 1946 a 1948 rokiem zorganizowała Uniwersytet Ludowy w Szaflarach, lecz po jego zamknięciu przeprowadziła się do Szczecina. Tam zatrudniła się jako technik budowlany. W 1964 roku wyszła za mąż za Ludwika Staniszewskiego. Po jego śmierci w 1985 roku powróciła do Nowego Targu, gdzie zmarła 2 lutego 1990 roku. Choć we Szczecinie pracowała jako sekretarka, poświęciła swój czas na pisanie autobiograficznych dzieł. Najsłynniejsza z nich, „Nim zbudził się dzień”, wydana w 1979 roku, opisuje jej przeżycia z czasów pobytu w niemieckich obozach. Została pochowana na nowotarskim cmentarzu w kwaterze 53, w grobie nr 130, obok swojej matki i ojca. Na mocy decyzji prezesa Instytutu Pamięci Narodowej z dnia 21 lipca 2020 roku, na wniosek prezesa koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Nowym Targu, grób Jadwigi Apostoł został wpisany do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski pod numerem ewidencyjnym 806.

---

Oceń: Jadwiga Apostoł

---