Zygmunt Zagórowski

Nauka i edukacja

Świat polski zawdzięcza wiele wybitnych postaci, a jedną z nich jest Zygmunt Stanisław Zagórowski. Urodził się on 2 maja 1886 roku w malowniczym Nowym Targu, gdzie kształtowały się jego zainteresowania oraz pasje.

W ciągu swojego życia, które zakończyło się tragicznie w 1944 roku w Warszawie, zagłębił się w działalność edukacyjną oraz urzędniczą, stając się ważną postacią w polskim środowisku nauczycielskim i oświatowym.

Życiorys

Zygmunt Stanisław Zagórowski przyszedł na świat 2 maja 1886 roku w Nowym Targu, jako syn Wojciecha i Marii. Swoje wykształcenie zdobywał na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, co podkreśla jego zaangażowanie w dziedzinie nauki.

W wyniku rozporządzenia C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 19 lipca 1909, jako kandydat do zawodu nauczycielskiego, został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Gorlicach, a jego praca rozpoczęła się 1 września 1909 roku, tego samego dnia złożył przysięgę służbową. Nauczał tu języka łacińskiego i polskiego, jednak od 28 grudnia 1909 do końca czerwca 1910 przebywał na urlopie zdrowotnym. Rozporządzeniem z 22 lipca 1911 roku otrzymał posadę nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Trembowli, jednocześnie zostając przydzielonym do C. K. I Wyższego Gimnazjum w Nowym Sączu, gdzie uczył języka polskiego oraz niemieckiego. Był także założycielem i zawiadowcą szkolnej kasy oszczędności oraz kierownikiem kółka literackiego.

Dzięki reskryptowi z 21 stycznia 1913, Zygmunt otrzymał stałą posadę nauczycielską w nowosądeckim gimnazjum, zaczynając z dniem 1 lutego 1913 roku. Od 10 maja 1913 roku przeszedł na sześciotygodniowy urlop w celach naukowych. Jego zaangażowanie w zawodzie nauczycielskim zostało formalnie potwierdzone 7 października 1913, gdy otrzymał tytuł c. k. profesora. W styczniu 1914 roku obronił doktorat filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim, co ustanowiło go jako specjalistę w swojej dziedzinie. 11 kwietnia 1914 roku został przydzielony do służby w C. K. Rady Szkolnej Krajowej we Lwowie.

Po tragicznej śmierci dyrektora C. K. I Gimnazjum w Tarnopolu, Maurycego Maciszewskiego, Zygmunt został powołany na jego następcę w połowie 1917 roku, jednak nie objął tej posady z powodu swojego przydziału do C. K. Rady Szkolnej Krajowej, gdzie pracował jako pomocnik pedagogiczny do 1918 roku.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, był urzędnikiem w oświacie II Rzeczypospolitej. Wczesne lata 20. były dla niego czasem intensywnej pracy w ministerialnych strukturach. Jako wizytator oraz kierownik Wydziału Administracyjnego i p.o. dyrektora Departamentu II Szkolnictwa Średniego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, uczestniczył w pierwszym ogólnopolskim Zjeździe Nauczycieli-Polonistów w Warszawie, który odbył się 24 kwietnia 1924 roku. W tym samym roku poza działalnością w ministerstwie, uczył języka niemieckiego w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie oraz na Wydziale Dziennikarskim tej samej uczelni. Jego kompetencje doceniono również, gdy był członkiem komisji oceniającej książki do czytania dla młodzieży szkolnej.

Zagórowski stał się nie tylko kierownikiem Departamentu Szkolnictwa Średniego, ale także działał jako kurator Fundacji Domu Akademiczek w Warszawie. W swoich publikacjach, artykułach oraz recenzjach dotyczących historii literatury i szkolnictwa, regularnie ukazywał się w czasopismach literackich oraz pedagogicznych w latach 1912–1936. Jego działalność w obszarze szkolnictwa średniego w Polsce doprowadziła do wydania dwóch roczników na ten temat w latach 20. Ponadto, pełnił rolę sekretarza komisji terminologii morskiej w Polskiej Akademii Umiejętności. Do roku 1939 był zatrudniony w Departamencie Nauki i Szkół Wyższych MWRiOP.

W życiu prywatnym, od 4 lipca 1910 roku był mężem Julii z domu Boziewicz. Niestety, w pierwszych dniach powstania warszawskiego został zamordowany przy ulicy Marszałkowskiej 21. W 1949 roku Sąd Grodzki w Warszawie oficjalnie uznał go za zmarłego.

Publikacje

W dorobku Zygmunta Zagórowskiego znajduje się wiele istotnych publikacji, które przyczyniły się do rozwoju nauki i edukacji w Polsce. Oto niektóre z nich:

  • spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych (1924),
  • spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2 (1926),
  • johann wolfgang von goethe: cierpienia młodego wertera (1922, opracowanie),
  • johann wolfgang von goethe: herman i dorota (1928, opracowanie).

Ordery i odznaczenia

Odznaczenia i wyróżnienia Zygmunta Zagórowskiego świadczą o jego zasługach i wkładzie w różne dziedziny.

  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 listopada 1936,
  • Złoty Krzyż Zasługi Cywilnej z Koroną, otrzymany przed 1918 rokiem, w czasach Austro-Węgier.

Przypisy

  1. Lista cywilnych ofiar powstania - Zygmunt Zagórowski [online], www.1944.pl [dostęp 03.08.2023 r.]
  2. Informacja w bazie straty.pl. Zygmunt Zagórowski. straty.pl. [dostęp 26.11.2020 r.]
  3. Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie. Sprawozdanie za XXI Rok Szkolny 1937-1938 oraz Program na Rok 1938-1939. Warszawa: 1938, s. 47.
  4. W przeddzień reformy naszych magisteriów. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 9-10, s. 152, 01.05.1939 r.
  5. Maria Czajkowska. Wyższa Szkoła Dziennikarska po roku 1945. „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”. Nr 10/3, s. 417, 1971 r.
  6. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 999, 1020.
  7. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 45, 47.
  8. P. dr. Zygmunt Zagórowski dyrektor departamentu szkół średnich w min. oświaty. „Kurier Czerwony”. Nr 151, s. 1–2, 03.07.1925 r.
  9. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 2, 5, 9.
  10. Nowe książki. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 1, s. 31, 08.01.1927 r.
  11. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 13, s. 378, 01.10.1926 r.
  12. U Dyr. Z. Zagórowskiego. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 1, s. 14, 15, 09.01.1926 r.
  13. Zjazd nauczycieli-polonistów. „Kurier Warszawski”. Nr 116, s. 1, 25.04.1924 r.
  14. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 108.
  15. Kronika zakładu z lat 1914–1925. W: Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum I. im. W. Pola w Tarnopolu za rok szkolny 1914-1925. Tarnopol: 1925, s. 3.
  16. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Gorlicach za rok szkolny 1914. Gorlice: 1914, s. 74.

Oceń: Zygmunt Zagórowski

★★★★★
Średnia ocena:4.55 Liczba ocen:17